Domates Yetiştiriciliği Kitabı
Anavatanı ve tarihçesi
Domatesin besin değeri ve insan sağlığı bakımından önemi
Domatesin tanımı ve sistematikteki yeri
Bitkisel karakterler
Kök
Gövde
Yaprak
Çiçek
Meyve
Meyve rengi
Meyve şekli
Meyve eti sertliği
Meyve asitliği
Suda çözünebilir maddeleri içeriği (%)
Vitamin C (askorbik asit)
Meyve büyüklüğü
Tohum
Domates çeşitleri ve çeşit seçimi
Bitki, genetik yapı ve meyvelerin kullanım özelliğine
göre domates çeşitlerinin sınıflandırılması
1. Yer
2. Yarı sırık
3. Sırık
Salkım domates
A)?Fidelik devresinde
B) Dikimden itibaren maksimum meyve yükünü almadan önceki devrede
C)?Maksimum meyve yükünü alınca ve sonrasında
Domatesin iklim istekleri
Sıcaklık
Rüzgâr
Işık
Karbondioksit (CO2)
Hava oransal nemi
Domatesin toprak istekleri
Domates yetiştiriciliğinde besin maddeleri
Besin maddesi noksanlıkları
Besin maddesi noksanlıklarında domateste görülen belirtiler
Besin maddesi noksanlıklarının giderilmesi ve kontrol
Besin maddesi fazlalıklarında görülen belirtiler (toksisite)
Domatesin su isteği ve sulama
Sera şartlarında verilecek su miktarı
Sulama yöntemleri
Gübreleme
Fertigasyon (damla sulama ile gübreleme)
Gübre formülasyonu ve miktarı
Gübre sulama suyuna nasıl verilir?
Gübre tankı ile gübreleme (konsantrasyon usulü gübreleme)
Enjektör ile orantılı gübreleme
Konsantrasyon regülatörlü (ayarlı) sistem
Gübreleme otomasyonu ve diğer yenilikler
Gübre sulama suyuna ne zaman verilir?
Sofralık domateslerde besin maddesi miktarı
Topraksız tarım
Topraksız tarımın yararları
Topraksız tarımın sakıncaları
Su kültürü
Saman balyası kültürü
Perlit torba kültürü
Toprak/Yaprak analizi
Açık tarlada gübreleme
Yaprak gübreleri
Organik gübreler
Çiftlik (hayvan) gübresi
Yeşil gübre
Münavebe (ekim nöbetleşmesi)
Üretim takvimi
Fide yetiştiriciliği
1- Fide yetiştirme kapları
2- Fide yetiştirme ortamı
Fide yetiştirme materyallerinin karıştırılması
Fide yetiştirme materyalinin sterilize edilmesi
Tohum ekimi
Tohumun çimlenmesi
Sıcaklık
Işık
Su
Fidelerin üstünün örtülmesi
Tohum ekiminden dikime kadar geçen süre (gün)
Vegetatif çoğaltma
Sanayi fidesi üretimi
Aşılı fide
Aşılı fide yetiştiriciliği ile ilgili genel uygulamalar
Serada domates yetiştiriciliği
Dikim öncesi sera hazırlığı
Taban taşı
Toprak dezenfeksiyonu
Sera temizliği
Dikim
İpe alma (askıya alma)
Malçlama
Seralarda pasif ısıtma sistemleri
Alçak plastik tüneller
Isı perdeleri
Su şilteleri (su yastıkları)
Yağmurlama
Sera ikliminin ayarlanması
Budama
Koltuk alma
Yaprak alma
Tepe alma
Meyve seyreltme ve salkım ucu alma
Çift gövdeli budama sistemi
Budamada dikkat edilmesi gereken hususlar
Seralarda hormon kullanımı ve bombus arıları
Bombus arıları
Seralarda hastalık ve zararlılara karşı koruyucu önlemler
Açık tarlada domates yetiştiriciliği
Fide dikimi
Doğrudan tohum ile yetiştiricilik
Yabancı otlar, Parazitik (Asalak) Çiçekli Yabancı otlar, Küsküt, Canavar otu
Çapalama
Yatırma
Askıya alma (Herekleme)
Budama
Koltuk alma
Uç alma
Hasat
Hasat zamanının fizyolojik ve anatomik safhaları
Hasat sonrası fizyolojisi, tasnif ve ambalajlama
Değişik olgunluk derecelerinde (değişik renklerde) hasat edilen
domateslerin depolanmaları
Sıcaklık
Hava oransal nemi
Işık
Etilen
şekil ve büyüklük
Diğer kalite unsurları
Domatesin soğukta muhafazası
Domateslerin kontrollü atmosferde muhafazası
Paketlenerek depolanması sırasında domates
meyvesinin olumsuz yönde etkileyen bazı hastalıklar
1- Alternaria çürüklüğü
2- Mavi küf çürüklüğü
3- Beyaz akıntılı çürük (Cottony leak)
4- Clodosporium çürüklüğü
5- Geç dönemde mildiyö çürüklüğü
6- Sulu yumuşak çürüklük
Sofralık domates standartları
Maliyet (Açık tarlada)
Toprak hazırlığı
İş gücü
Hastalık ve zararlılar
Verim
Domates tohumluğu üretimi
Asetik asit
Tohumla taşınan mantari hastalıklara karşı kullanılan ilaçlar
Depolam
Domates yetiştiriciliğinde hastalık ve zararlı sorunları
I- Konuya giriş
II- Genel bilgiler
A- Hastalık ve zararlı sorunlarının genel kapsamı
B- Hastalık etmenlerinin ekolojik istekleri
C- Hastalık etmenlerinin bulaşma kaynakları ve yayılmaları
D- Zararlı etmenlerin kısa sistematiği, ekolojik ve biyolojik karakterleri
E- Virüslerin tanımı ve ekolojik istekleri
F- Hastalık ve zararlı etmenlere ülkemiz sera şartlarının sağladığı imkânlar
G- Zirai mücadelede modern bir kavram IPM
H- Domates dahil olmak üzere çeşitli kültürlerde bazı zararlı böceklere
karşı kullanılanılabilen biyolojik silahlar
I- Toprak solarizasyonu
İ- Toprak ilaçlaması
J- İlaçlı mücadelede kalibrasyon ve doz kavramı
III- Özel bilgiler
A- Konuya giriş
B- Domates hastalıkları
I- Mantari kaynaklı domates hastalıkları
1. Fide dönemi hastalıkları
Hastalığın kontrolü
2. Fide ve bitki dönemi hastalıkları
a)?Kök mantarlaşması (Pyrenochaeta lycopersici)
b)?Bir büyüteç yardımı ile gözlenebilen kök mantarlaması (Colletotrichum coccodes)
c) Solgunluk hastalıkları (Fusarium ve Verticillium)
II- Mantari kaynaklı topraküstü hastalıkları
1) Kökboğazı gövde ve dal hastalıkları
a)?Beyaz küf (pamucak): Sclerotinia sclerotiorum
b)?Kurşuni küf (Botrytis cinerea)
c)?Gövde sap çürüklüğü (Didymella lycopersici)
d) Gövde mildiyösü (Phytopthora parasitica)
2) Yaprak, çiçek ve meyve hastalıkları
a) Karaleke (Alternaria solani)
b)?Kadife leke (Cladosporium fulvum)
c)?Külleme (Leveillula taurica)
d)?Kurşuni küf (Botrytis cinerea)
e)?Domates mildiyösü (Phytophtora infestans)
f) Yaprak leke hastalıkları (Septoria sp., Stemphylium spp.)
III- Nematod kaynaklı toprakaltı hastalıkları
a)?Kök-ur nematodları
IV- Bakteri kaynaklı hastalıklar
a)?Bakteriyel kanser (Corynebacterium michiganense)?(Clavibacter michiganense)
b)?Bakteriyel gövde çürüklüğü (Pseudomonas corrugata)
c) Bakteriyel leke (Xanthomonas campestris pv. vesicatoria) ve
(Pseudomonas syringae pv. tomato)
V- Virüs ve virüs benzeri hastalıkları
a)?Domates sarı yaprak kıvırcıklık hastalığı (TYLCV)
b)?Tütün mozaik hastalığı (TMV)
c)?Hıyar mozaik virüsü (CMV)
d)?Patates Y virüs hastalığı (PVY)
e) İri tomurcuk hastalığı (Stolbur, bigbud)
VI- Fizyolojik hastalıklar
a)?Yüzeysel kabuk çatlamaları
b) Meyvelerin boyuna ve enine yarıklar
c) Alaca olgunluk
d) Kedi yüzü
e) Çiçek burnu çürüklüğü
f) Et kahverengileşmesi
g)?Çiçek silkmesi
VII- Zararlı böcekler
1- Toprakaltı zararlıları
a)?Tırpan kurdu (veya Bozkurt) (Agrotis spp.)
b)?Danaburnu (Gryllotalpa gryllotalpa)
2- Topraküstü zararlıları
a)?Yaprak bitleri (Aphis spp.)
b)?Beyaz sinek (Bemisia tabaci)
c)?Empoaska (yeşil böcek) (Empoasca spp.) yaprak pireleri
d) Tripsler (Thrips spp.)
e) Diğer sokucu-emici zararlılar
f) Yaprak galeri sinekleri (Liriomyza spp.)
g) Kırmızı örümcekler (Fam. Tetranychidae)
h)?Saman akarları (Fam. Tarsonemidae)?ve pas böcüsü (Fam. Eriophydae)
ı) Yeşil kurt (Heliothis spp.) ve Prodenia (Spodoptera littoralis)
k) Domates Güvesi (Tuta absoluta Meyrick)
Domates hastalıklarına karşı ilaç tavsiyeleri
Domates zararlılarına karşı ilaç tavsiyeleri
Ek 1. Domates Hastalık ve Zararlıları Genel Teşhis Anahtarı
Bakteri
Mantar
Mikoplazma
Virüs
Fizyolojik, parazit kökeni olmayan hastalıklar
Zararlılar
Kök ve Nematodları
Teşhis Anahtarı
Yaprak ve Yaprakçıklarda şekil anormallikleri
Yaprak ve Yaprakçıklarda renk anormallikleri
Yaprak ve Yaprakçıklarda lekeler, benekler
Yaprak ve Yaprakçıklarda solma ve kurumalar
Yenilmiş yaprak ve yaprakçıklar
Kökde
Kök Boğazı zararlanmaları ve Anormallikleri
Gövdede
Sapta
Çiçekde
Bitkide
Meyvede
Ek-2 Maliyet (Antalya şartlarında cam sera tek mahsül domates yetiştiriciliğinde)
Kaynaklar
II. EKONOMİK DURUM
1. Dünya Ceviz Üretimi Ve Ticareti
2. Türkiye Ceviz Üretimi Ve Ticareti
III. CEVİZİN BİTKİSEL ÖZELLİKLERİ VE
EKOLOJİK İSTEKLERİ
1) Ağacın Görünümü
2) Kök, Gövde, Yapraklar Ve Meyve
3) Çiçekleri Ve Döllenme Biyolojisi
4) İklim İstekleri
5) Toprak İstekleri
IV. ÖNEMLİ YERLİ VE YABANCI
CEVİZ ÇEŞİTLERİ
V. CEVİZİN ÇOĞALTILMASI
1) Tohum Ekimi
2) Aşılar
VI. CEVİZ BAHÇESİ KURULMASI VE
BAKIM İŞLERİ
1) Yer Seçimi
2) Çeşit Seçimi
3) Bahçe Kurma
4) Gübreleme
5) Budama
6) Sulama
VII. MEYVENİN OLGUNLAŞMASI,
HASADI VE DEPOLANMASI
VIII. CEVİZİN BESİN DEĞERİ,
İNSAN SAĞLIĞINDAKİ ÖNEMİ VE DİĞER
KULLANIM ALANLARI
IX. BESİN ELEMENT NOKSANLIKLARI,
HASTALIK VE ZARARLILAR
1) Besin Element Noksanlıkları
2) Hastalıklar, Zararlılar, Yabancıotlar